|
พระพุทธรูปหินแกะสลัก อำเภอต้าจู๋-เมืองฉงชิ่ง 
พุทธศิลป์ของจีนยุคหลัง ที่อ่อนหวานนุ่มนวล ที่อำเภอต้าจู๋
หินสลักที่อำเภอต้าจู๋(大足县) มีความสำคัญทางวัฒนธรรม โดยเฉพาะด้านศาสนา ซึ่งไม่เพียงแต่มีงานศิลปะของพุทธศาสนาเท่านั้น ยังเป็นศูนย์รวมงานศิลปะของศาสนาเต๋า และแนวคิดสำนักปรัชญา‘หยู่เจียเสียว์’ของขงจื๊อรวมอยู่ด้วย หากกล่าวว่า ถ้ำผาม่อเกาคู อันยิ่งใหญ่ที่เมืองตุนหวง และถ้ำผาหยุนกัง ที่เมืองต้าถง คือสัญลักษณ์ของงานศิลปะถ้ำยุคเริ่มแรกของจีน หินสลักที่ต้าจู๋ เมืองฉงชิ่ง ก็นับได้ว่าเป็นตัวแทนของศิลปะถ้ำในยุคหลัง ซึ่งได้รวบรวมผลงานศิลปะการแกะสลักหินของจีนในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 9 ถึงยุคกลางคริสต์ศตวรรษที่ 13 ตลอดจนสะท้อนแนวคิดความเชื่อทางศาสนา และรสนิยมในสังคมสามัญชน
หินสลักสำคัญที่อำเภอต้าจู๋อยู่ในอาณาบริเวณของ ‘เทือกเขาทั้ง 5’ ได้แก่ เขาเป่ยซัน เป๋าติ่งซัน หนันซัน สือจ้วนซัน และเขาสือเหมินซัน ซึ่งประกอบด้วยหินสลักที่กระจายอยู่ตามเขาต่างๆนี้กว่า 75 จุด รวมรูปหินสลักทั้งหมดมากกว่า 100,000 ชิ้น
กลุ่มหินสลักริมเขาที่อำเภอต้าจู๋ นครฉงชิ่ง
หินสลักที่เขาเป่ยซัน
หินสลักบริเวณเขาเป่ยซัน (ชื่อเดิม หลงกั่งซัน) มีความสูง 545.5 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล อยู่ห่างจากตัวอำเภอต้าจู๋ ไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือราว 2 กิโลเมตร สถานที่ซึ่งเรียกกันติดปากว่า ‘อ่าวพุทธ’ เป็นที่ตั้งของหินสลักที่ก่อสร้างขึ้น ในปีแรกของรัชสมัยจิ่งฝูแห่งราชวงศ์ถัง (ค.ศ.892) จนถึงปีเส้าซิงในสมัยซ่งใต้ (ค.ศ.1162) จึงแล้วเสร็จ ตลอดแนวหน้าผาความยาวราว 300 เมตร สูง 7-10 เมตร เป็นช่องเขาคล้ายรังผึ้งถึง 264 คูหา แบ่งเป็นส่วนเหนือและใต้
รูปสลักหินโดยส่วนใหญ่เป็นพระพุทธรูป ซึ่งแกะสลักด้วยความละเอียดประณีตบรรจง แสดงออกซึ่งการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาการของศิลปะการแกะสลักหินแนวพุทธศิลป์สายสามัญชน ระหว่างยุคคริสต์ศตวรรษที่ 8-14 ของจีน นอกจากนี้ยังมีศิลาสลักคัมภีร์ทางพุทธศาสนาอีก 8 แท่น
หินสลักที่เขาเป๋าติ่งซัน
ห่างไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของอำเภอต้าจู๋ 15 กิโลเมตร สูงขึ้นไปเหนือระดับน้ำทะเล 527.83 เมตร คือที่ตั้งของหินสลักเขาเป๋าติ่งซัน ที่เริ่มสร้างและเสร็จสิ้นในยุคซ่งใต้ โดยมีการเริ่มงานสลักหินชิ้นแรกในปี ค.ศ.1179 อันตรงกับปีที่ 6 แห่งรัชสมัยฉุนซี และมีการก่อสร้างเรื่อยมาจนสิ้นสุดในปี ค.ศ.1249 ปีที่ 9 ในรัชสมัยฉุนโย่ว
เขาเป๋าติ่งซันประกอบด้วยกลุ่มรูปสลักพระพุทธรูป 13 กลุ่ม ซึ่งมีรูปสลักอยู่กว่า 10,000 ชิ้น ตามแนวยาวของหน้าผากว่า 500 เมตร ซึ่งทั้งหมดเป็นรูปแบบศิลปะการแกะสลักหินสมัยราชวงศ์ซ่ง(ค.ศ.960-1278) นอกจากนี้อาคารสถาปัตยกรรมที่เป็นวัด อาราม วัง ที่สร้างขึ้นในสมัยต่างๆบนพื้นที่กว่า 1,632 ตารางเมตร ก็ยังเป็นแหล่งโบราณสถานสำคัญของเขาแห่งนี้ด้วย
รูปสลักพระนอนที่ อ.ต้าจู๋ พรรณนาเรื่องราวตามความเชื่อในพุทธศาสนา
หินสลักที่เขาหนันซัน
เขาหนันซันชื่อในอดีต ก่วงหัวซัน สูงเหนือระดับน้ำทะเล 514 เมตร หินสลักเขาหนันซันทางทิศตะวันออกเฉียงใต้จากตัวอำเภอ เริ่มสร้างในช่วงระหว่างปี ค.ศ.1127-1278 ในสมัยราชวงศ์ซ่งใต้ จนมาในสมัยราชวงศ์หมิงและชิงยังมีการก่อสร้างเพิ่มเติม งานหินสลักที่เขาหนันซันโดยส่วนใหญ่เป็นงานศิลปะเพื่อรับใช้ศาสนาเต๋า
ประกอบด้วยถ้ำหินสลักทั้งสิ้น 15 คูหา ตลอดแนวผายาว 86 เมตร มีรูปแบบงานศิลปะที่หลากหลาย โดยเฉพาะงานศิลปะที่โดดเด่นคือ งานภาพเขียนสี ชิ้นงานศิลปะอันเกี่ยวเนื่องกับคำสอนในศาสนาเต๋าที่เขาแห่งนี้ นับว่ามีจำนวนมากที่สุดในประเทศ ซึ่งเก็บรักษาในสภาพที่ค่อนข้างสมบูรณ์
หินสลักที่เขาสือจ้วนซัน
เขาสือจ้วนซันสูงเหนือระดับน้ำทะเล 444.6 เมตร ตั้งอยู่ห่างจากตัวอำเภอต้าจู๋ไปทางตะวันตกเฉียงใต้ 25 กิโลเมตร หินสลักที่เขานี้สร้างขึ้นในปีที่ 5 แห่งรัชสมัยหยวนเฟิง(ค.ศ.1082) สร้างเสร็จในปีที่ 3 รัชสมัยเส้าเซิ่ง (ค.ศ. 1096) แห่งราชวงศ์ซ่งเหนือ ประกอบด้วยหินสลักที่หน้าผาความยาว 130 เมตร สูงราว 3-8 เมตร และถ้ำหินสลักรวมทั้งสิ้น 10 คูหา
หินสลักที่เขาสือจ้วนซันมีลักษณะเฉพาะตรงที่เป็นกลุ่มหินสลักที่รวบรวมงานศิลปะของ‘หลักคำสอน 3 สาย’ นั่นคือ ศาสนาพุทธ ศาสนาเต๋า และสำนักปรัชญาขงจื๊อ ที่ผสมผสานอยู่ด้วยกันอย่างหาชมได้ยาก
กลุ่มหินสลักที่ต้าจู๋ โดดเด่นในฐานะที่เป็นแหล่งศิลปะที่บอกเล่าเรื่องราวคำสอนทางศาสนาทั้งสามแนวทาง คือ พุทธ เต๋า และหลักคำสอนในชีวิตประจำวันของขงจื๊อ
หินสลักที่เขาสือเหมินซัน
ที่ตั้งของหินสลักเขาสือเหมินซัน ซึ่งสูงเหนือระดับน้ำทะเล 374.1 เมตร อยู่ห่างจากตัวอำเภอต้าจู๋ไปทางทิศตะวันออก 20 กิโลเมตร เริ่มสร้างในสมัยราชวงศ์ซ่งเหนือ ในปีแรกของรัชสมัยเส้าเซิ่ง(ค.ศ.1094) มาแล้วเสร็จในปีที่ 21 ของรัชสมัยเส้าซิง(ค.ศ.1151) แห่งราชวงศ์ซ่งใต้
เขาสือเหมินซันประกอบด้วยหินสลักที่หน้าผามีความยาวราว 72 เมตร สูง 3-5 เมตร และถ้ำหินสลัก 16 คูหา โดยงานหินสลักส่วนใหญ่เป็นเรื่องราวในพุทธศาสนาและศาสนาเต๋า ที่เป็นกลุ่มหินสลักที่มีขอบเขตกว้างใหญ่ที่สุด ที่นี่ยังมีหินศิลาจารึก และรูปสลักอื่นๆอีกด้วย
กลุ่มหินสลักเขียนสีที่อ.ต้าจู๋ ที่พัฒนามาจากแนวศิลปะถ้ำยุคแรก ลวดลายอลังการคล้ายหินสลักที่ถ้ำผาม่อเกาคู และที่หยุนกัง
นับตั้งแต่ศิลปะถ้ำโบราณของอินเดียแผ่ขยายเข้ามาในประเทศจีนครั้งแรก เมื่อราวคริสต์ศตวรรษที่ 3 ซึ่งเป็นยุคของการก่อสร้างถ้ำผาทางภาคเหนือของประเทศ ซึ่งมีถ้ำผาม่อเกาคู และหยุนกังเป็นผลงานชิ้นโดดเด่นแห่งยุค ซึ่งมีการรับเอาศิลปะคันธาร และศิลปะคุปตะของอินเดียไว้อย่างเด่นชัด และต่อมาศิลปะถ้ำในยุคกลาง ราวคริสต์ศตวรรษที่ 6 ถึง 9 ซึ่งมีถ้ำผาหลงเหมินเป็นตัวแทนผลงานในยุคนี้ ที่เริ่มแสดงออกถึงแนวทางของพุทธศิลป์แบบจีนออกมามากขึ้น
จนมาถึงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 8 ความนิยมสร้างหินสลักตามภูเขาเริ่มเสื่อมลงชั่วระยะ แต่ก็กลับมาฟื้นฟูรุ่งเรืองอีกครั้งในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 9 ที่มีการสร้างหินสลักบนเขาทั้ง 5 ที่อำเภอต้าจู๋นี้ ซึ่งหินสลักที่นี่นับเป็นงานศิลปะถ้ำยุคหลัง ที่พัฒนาขึ้นบนพื้นฐานศิลปะของจีนที่มีการผสมผสานศิลปะถ้ำจากยุคก่อนหน้า ซึ่งหลังจากนั้นความนิยมสร้างถ้ำ และแกะสลักหินตามเขาที่มีขอบเขตกว้างใหญ่ขนาดนี้ก็เสื่อมสลายไปจากสังคมจีน
กลุ่มหินสลักที่ต้าจู๋เป็นตัวแทนของความเชื่อในเทพเจ้าของสังคมชาวจีน โดยตลอดระยะเวลาของวิวัฒนาการในความเชื่อเรื่องศาสนาของสามัญชน ได้ถ่ายทอดออกมาในงานศิลปะทั้งในแง่ความเชื่อในพุทธศาสนา ศาสนาเต๋า และหลักคำสอนของสำนักปรัชญาขงจื๊อ ซึ่งมีทั้งที่ขัดแย้งกันและสอดคล้องกลมกลืนกัน โดยทั้งผลงานแกะสลักตามความเชื่อในศาสนาเต๋าและตามหลักคำสอนของขงจื๊อนั้น มีพื้นฐานศิลปะที่เจริญงอกงามมาจากศิลปะถ้ำแนวพุทธศิลป์ของจีน
ผลงานหินสลัก ณ เทือกเขาทั้ง 5 นี้ เป็นเสมือนที่ซึ่งความเชื่อของหลักคำสอนทั้ง 3 สาย ได้หันเหจากเส้นทางที่ต่อต้านกัน มาสู่เส้นทางที่บรรจบกลมเกลียวกันได้อย่างงดงาม เหมือนเช่นที่พุทธศาสนา ศาสนาเต๋า และหลักคำสอนของขงจื๊อ ที่ผสมผสานอยู่ในขนบธรรมเนียมประเพณี และสังคมชาวจีน อันยากที่จะแยกแยะจากกันได้
กลุ่มหินสลักที่ อ.ต้าจู๋ ฉงชิ่ง
ข้อมูล
มรดกโลกทางวัฒนธรรม ปีค.ศ.1999
ที่ตั้ง- อำเภอต้าจู๋ ทางทิศตะวันตกเหนือในนครฉงชิ่ง
สร้างเมื่อ- ราว ค.ศ.650 ปีแรกแห่งรัชสมัยหย่งฮุย ต้นราชวงศ์ถัง(ค.ศ.618-907) จนถึงราชวงศ์หมิง-ชิง(ราวคริสต์ศตวรรษที่ 14-19)
อาณาเขต – กินอาณาบริเวณของหินสลักที่ภูเขาทั้ง 5 ได้แก่ เป่ยซัน เป๋าติ่งซัน หนันซัน สือจ้วนซัน และสือเหมินซัน และเทือกเขาอื่นๆโดยรอบ ในเขตปกครอง 28 หมู่บ้านของพื้นที่ 32 ตำบล ทั่วอำเภอต้าจู๋
ข้อมูลท่องเที่ยว
การเดินทาง
เดินทางโดยรถไฟหรือรถบัสจากเมืองฉงชิ่ง ลงที่สถานีอำเภอต้าจู๋ และต่อรถโดยสารไปตามจุดท่องเที่ยวต่างๆได้ การเที่ยวชมหินสลักอ.ต้าจู๋จากตัวเมืองฉงชิ่งสามารถไปเช้าเย็นกลับได้
ราคาบัตร
(ปรับเมื่อปี 2003) ชมหินสลักบนยอดเป๋าติ่ง 80 หยวน ชมทิวทัศน์ในเขตเป่ยซันจิ่งชีว์ 60 หยวน ราคาบัตรเหมาเข้าชมทั้ง 2 แห่ง 120 หยวน
ปฏิทินงานเทศกาลอ.ต้าจู๋
เทศกาลงานวัดบนยอดเป๋าติ่ง วันที่ 19 เดือนยี่ (ตามปฏิทินจันทรคติของจีน) ซึ่งเชื่อว่าเป็นวันเกิดของพระโพธิสัตว์กวนอิม
นิทรรศการดอกบัว เดือนกรกฎาคม-สิงหาคมทุกปี เป็นงานแสดงดอกบัวที่ปลูกอยู่ในอำเภอนี้หลากหลายพันธุ์ รวมถึงศิลปวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับดอกบัว
นิทรรศการศิลปะหินสลักต้าจู๋ ชมศิลปะการแกะสลัก และงานแสดงดนตรีที่อำเภอต้าจู๋ ในเดือนตุลาคม
| 
