|
ตลาดนัดคุณธรรม ความดีที่หาซื้อได้
พระราชวังโปตาลา ณ เมืองลาซา ธิเบต
“พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชมหาราช พระราชทานคุณธรรม 4 ประการ แก่ข้าราชการและประชาชน เมื่อครั้งสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ 200 ปี
ประการแรก คือ การรักษาความสัจ ความจริงใจต่อตัวเอง รู้จักสละประโยชน์ส่วนน้อยของตนเพื่อประโยชน์ส่วนใหญ่ของบ้านเมือง ที่จะประพฤติปฏิบัติแต่สิ่งที่เป็นประโยชน์และเป็นธรรม
ประการที่ 2 คือ การรู้จักข่มใจตนเอง ฝึกใจตนเอง ให้ประพฤติปฏิบัติอยู่ในความสัจ ความดี นั้น
ประการที่ 3 คือ การอดทน อดกลั้น และอดออม ไม่ประพฤติล่วงสุจริต ไม่ว่าจะด้วยเหตุประการใด
ประการที่ 4 คือ การรู้จักละวางความชั่ว ความทุจริต และรู้จักเสียสละประโยชน์ส่วนน้อยของตน เพื่อประโยชน์ส่วนใหญ่ของบ้านเมือง
คุณธรรม 4 ประการนี้ ถ้าแต่ละคนพยายามปลูกฝังและบำรุงให้เจริญงอกงามขึ้นโดยทั่วกันแล้ว จะช่วยให้ประเทศชาติบังเกิดความสุข ความร่มเย็น และมีโอกาสที่จะปรับปรุงพัฒนาให้มั่นคงก้าวหน้าต่อไปได้ดังประสงค์”
...สินค้าอุปโภค บริโภค เราสามารถซื้อได้ตามท้องตลาด แต่หากคุณต้องการหาซื้อความดี ซื้อคุณธรรม เราจะไปหาซื้อได้ที่ไหนกัน?
ใครจะไปเชื่อว่าความดีและคุณธรรมนั้นสามารถหาซื้อได้ หากทว่าไม่ใช่คุณมีเงินหนาก็สามารถจะซื้อหามาครอบครองได้ เพราะความดีและคุณธรรมนั้นไม่ได้ซื้อหามาด้วยเงิน แต่ต้องใช้ใจเป็นการแลกเปลี่ยน และถ้านึกไม่ออกว่าสิ่งเหล่านี้จะหาซื้อได้ที่ไหนกัน จะบอกให้ว่าในงาน “สมัชชาคุณธรรมแห่งชาติและตลาดนัดคุณธรรม ครั้งที่ 2” ที่เพิ่งจบไป มีบูธคุณธรรมมากมายให้เราได้เลือกซื้อทุกรูปแบบ
พระมหาเจดีย์ชเวดากอง ประเทศพม่า
ความเป็นมาของสมัชชาคุณธรรม
ย้อนกลับไปเมื่อประมาณ พ.ศ. 2548 ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาพลังแผ่นดิน ได้ถือกำเนิดขึ้นภายใต้แนวคิด “ร่วมแรงแข็งขัน ร่วมกันทำดี” ต่อมาจึงได้สมัชชาคุณธรรมแห่งชาติและตลาดนัดคุณธรรม ครั้งที่ 1 ภายใต้แนวคิดดังกล่าว เพื่อเน้นให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการทำความดีเชิงคุณธรรมในแต่ละภาค เชื่อไหมว่าการจัดงานครั้งแรกนั้น มีประชาชนให้ความสนใจเรื่องการพัฒนาคุณธรรมน้อยมากๆ
“หลายคนอาจจะคิดว่าเราจัดงานนี้ขึ้นมาเพื่อเอาใจรัฐบาล ตามกระแสความมีคุณธรรม ความจริงแล้วไม่ใช่อย่างที่หลายคนคิดอย่างแน่นอน เพราะสมัชชาคุณธรรมนั้นจัดตั้งก่อนที่จะมีรัฐบาลใหม่เสียอีก เราตั้งขึ้นมาด้วยแนวคิดการส่งเสริมให้สังคมเรามีคุณธรรมมากขึ้น ด้วยการจัดการประชุมหาแนวทางพัฒนาความมีคุณธรรม โดยเริ่มจากเยาวชนรุ่นใหม่ๆ แต่ในปีนั้นมีคนให้ความสนใจกับศูนย์น้อยมากๆ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะแนวทางของรัฐบาลชุดก่อนไม่ได้สนับสนุนการมีคุณธรรมอย่างจริงจัง
จนเปลี่ยนมาเป็นรัฐบาลชุดใหม่ ซึ่งเน้นเรื่องการสร้างสังคมคุณธรรม ซึ่งตรงกับสิ่งที่เราทำอยู่ หลายหน่วยงานก็เริ่มให้ความสนใจเรื่องนี้กันมากขึ้น ทำให้เวลานี้เรามีเครือข่ายภาคีกว่า 100 องค์กร ร่วมกันจัดงาน ‘สมัชชาคุณธรรมแห่งชาติและตลาดนัดคุณธรรม ครั้งที่ 2’ นี้ขึ้นมา โดยมีแนวคิดหลักคือ ‘ถึงเวลา...คุณธรรม นำสังคมไทยสู่การสร้างสังคม รู้รัก สามัคคี’ ซึ่งเป็นไปตามวาระแห่งชาติ ที่ต้องการให้สังคมไทยมีความสมานฉันท์ รู้รักสามัคคี ส่งเสริมและสนับสนุนให้คนในสังคมทำความดี เพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวนั่นเอง” นราทิพย์ พุ่มทรัพย์ ผู้อำนวยการศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาพลังแผ่นดินเชิงคุณธรรม (ศูนย์คุณธรรม) เล่าความเป็นมาของการเริ่มก่อตั้งศูนย์จนถึงปัจจุบัน
คุณธรรมที่ซื้อหาได้ (ด้วยใจ)
เด็กนักเรียนจำนวนมากกำลังเดินชมบูธภายในงาน สมัชชาคุณธรรมแห่งชาติและตลาดนัดคุณธรรม ซึ่งมีมูลนิธิต่างๆ ตั้งบูธออกงาน เพื่อเชิญชวนให้ทุกคนช่วยกันบริจาคเงินสมทบทุนช่วยเหลือด้านต่างๆ และเด็กนักเรียนทุกคนก็ดูเหมือนจะให้ความสนอกสนใจเป็นอย่างดี
อย่าง มูลนิธิร่วมกตัญญู ก็นำเครื่องไม้เครื่องมือและวิดีโอภาพการช่วยเหลือผู้ประสบเหตุที่ชวนสลดใจ แต่เรียกสีหน้าความเห็นใจแก่คนที่เดินผ่านไปมา ให้รู้สึกว่าการให้ความช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ด้วยกันก็เป็นสิ่งที่พึงกระทำ ในขณะที่มูลนิธิสุนัขจรจัดก็เปิดให้ความรู้และแนวทางในการให้ความช่วยเหลือสุนัขจรจัดที่น่าสงสาร
รวมทั้งการจัดงานของเครือข่ายต่างๆ เช่น เครือข่ายสื่อคุณธรรม เป็นเครือข่ายมุ่งเน้นการพัฒนาสื่อเสริมสร้างการทำความดี ที่ทำขึ้นเนื่องจากสถานการณ์สังคมไทยในปัจจุบัน มีปัญหาเชิงคุณธรรมในกลุ่มคนต่างๆ ที่แตกแยกทางความคิดและแก่งแย่งผลประโยชน์ โดยไม่คํานึงถึงรากฐานและวิถีแห่งความเป็นไทย สื่อคุณธรรมจึงเป็นอีกโครงการหนึ่งที่เราจะช่วยสร้างสรรค์สังคมที่ดีในอนาคต
นอกจากนี้ ยังมีเครือข่ายศาสนา นำโดยพระอาจารย์ผู้ทรงคุณวุฒิมาแนะแนวทางการมีคุณธรรมแบบสนุกสนาน ให้เด็กได้เรียนรู้อย่างไม่น่าเบื่อ รวมทั้งเครือข่ายเยาวชนและครอบครัว ที่นำโดยสุดยอด 12 โครงการทำความดีเฉลิมพระเกียรติ “เยาวชนไทยทำดีถวายในหลวง” ซึ่งต่างก็มีการนำเสนอแนวทางการมีคุณธรรมที่ใช้ได้จริง และเป็นประโยชน์ต่อสังคมแตกต่างกันออกไป ผู้ที่เข้าไปในงานนี้สามารถเก็บเกี่ยวความรู้ และการมองโลกในอีกแง่มุม ซึ่งมีแต่เรื่องดีๆ กลับออกมาในเวลาไม่ถึง 2 ชั่วโมงเท่านั้น ที่นี่จึงเป็นตลาดนัดที่รวมความดีและการมีคุณธรรมไว้ทุกด้านอย่างครบครัน เหลืออยู่ที่เราเองจะเก็บเกี่ยวความรู้สึก และความมุ่งมั่นในการทำความดีได้มากน้อยแค่ไหน
เยาวชนรุ่นใหม่ใส่ใจคุณธรรม
เด็กโจ๋ เด็กแนว เด็กแร็พ หรือเด็กๆ ที่ไหนโปรดเตรียมเปิดใจรับเทรนด์ใหม่มาแรงที่สุดของปีนี้ นั่นก็คือเทรนด์เด็กคุณธรรม ที่สามารถเป็นได้โดยไม่เสียความเป็นตัวของตัวเอง แต่ก่อนจะเป็นเด็กคุณธรรมได้นั้น เราจะต้องรู้ความหมายที่แท้จริงของคำว่าคุณธรรมกันเสียก่อน “คุณธรรม” ในความหมายของพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน หมายถึง สภาพคุณงามความดี ดังนั้น การที่เราจะขึ้นชื่อว่ามีคุณธรรมได้นั้น จึงต้องประกอบไปด้วยการสร้างคุณงามความดีขึ้นกับตัวเราเอง
ซึ่ง นราทิพย์ เชื่อว่าแนวโน้มเด็กไทยในปีนี้จะเริ่มให้ความสนใจกับการมีคุณธรรมกันมากขึ้น ส่วนหนึ่งเป็นเพราะรัฐบาลให้ความสำคัญในเรื่องนี้ จนถึงขนาดกำหนดเป็นเชิงนโยบายที่มีผลกับการปลูกฝังค่านิยมให้กับเด็กๆ ในอนาคต ต่อไปเยาวชนรุ่นใหม่จะใส่ใจต่อการทำความดีมากขึ้น เพราะเรื่องของคุณธรรมนั้นเป็นเรื่องที่ทุกคนต้องร่วมมือช่วยกันแสดงออกให้เห็นเป็นรูปธรรม แต่การทำความดีนั้นก็มีหลากหลาย จึงขึ้นอยู่กับว่าใครจะยึดหลักอะไรเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิต ก็ล้วนแต่เป็นเรื่องที่ดีทั้งนั้น
ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลทางการเมืองหรือปัญหาทางสังคม ที่ทำให้ปีนี้กลายเป็นปีที่สังคมต้องการผู้มีคุณธรรมมากที่สุด แต่สิ่งที่สำคัญกว่าการหาคนที่มีคุณธรรมก็คือ การหาวิธีการยกย่องและปกป้องผู้มีคุณธรรมเหล่านี้ให้ยืนอย่างสง่าในสังคม อย่างน้อยๆ ก็ให้พวกเขารู้สึกว่าการทำความดีนั้น ไม่ใช่เรื่องที่ทำไปแล้วสูญเปล่าเหมือนอย่างที่ผ่านๆ มา และการมีคุณธรรมก็ไม่ได้มีแต่การทำบุญหรือการบริจาค แต่มีอีกหลายช่องทางที่พวกเขาสามารถทำได้ไม่จำกัดว่าเขาจะรวยหรือจน เพียงมีใจใฝ่คุณธรรม ไม่ว่าจะเป็นใครก็ขึ้นชื่อว่าเป็นผู้มีคุณธรรมได้เช่นกัน
| 
