จิตมีลักษณะเช่นใด
รูปร่าง ผิวพรรณวรรณะอะไรต่างๆ แล้วแต่มันจะแสดงออก เช่นอย่างบางสำนักสอนว่า จิตเป็นดวงแก้ว นั่นคือรูปร่างลักษณะของ มัน ครูบาอาจารย์ของเราไม่ได้สอนอย่างนั้น แต่บางทีมันก็เป็นขึ้นมาได้เหมือนกัน ถ้ามันไปรวมจุดของมันในจุดใดจุดหนึ่ง ซึ่งเหลือแต่จิตดวงเดียว มันก็มีลักษณะสว่างเป็นจุด แล้วก็สว่าง แผ่รัศมีออกมา รอบๆ อันนั้นคือรูปร่างของมัน
บางทีถ้าหากว่ามันไม่สงบลึกถึงขนาดนั้น พอสงบลงไปนิดหน่อย ร่างกายยังปรากฏอยู่ เราจะรู้สึกว่าแจ่มๆ กระหยิ่มๆ อยู่ในจิต อันนั้นลักษณะของมัน รูปร่างของมัน แล้วแต่มันจะแสดงออก
จิตเดิมแท้ไม่ใช่จิตสะอาด จิตเดิมแท้เป็นจิต ปภสฺสรมิทํ ภิกฺขเว จิตฺตํ จิตดั้งเดิมเป็นธรรมชาติประภัสสร เป็นจิตที่สะอาด แต่ไม่บริสุทธิ์เต็มที่ เหมือนผ้าสีขาว เป็นผ้าที่สะอาด แต่สามารถจะนำไปย้อมให้เป็นสีต่างๆ ได้ อันนี้เป็นจิตธรรมชาติประภัสสร จิตดั้งเดิม
จิตที่ปรุงแต่งด้วยคุณธรรมจะเป็นจิตที่บริสุทธิ์สะอาดตามขั้นตอน
บริสุทธิ์สะอาดขั้นศีล บริสุทธิ์สะอาดขั้นสมาธิ บริสุทธิ์สะอาดขั้นปัญญา
บริสุทธิ์ขั้นศีล หมายถึง ศีลบริสุทธิ์สะอาด ไม่ด่างพร้อย
บริสุทธิ์ขั้นสมาธิ คือ จิตสะอาด หมายถึง จิตที่ปฏิบัติมุ่งตรง ต่อมรรคผลนิพพานจริงๆ ไม่แอบอิงอามิสใดๆ ทั้งสิ้น
ปัญญาที่บริสุทธิ์สะอาด คือ ปัญญาสัมมาทิฏฐิ ไม่ขัดแย้งกับ ความเห็นของพระพุทธเจ้า
|