จิต-สติ-ปัญญา
จิต คือ ความรู้สึก รู้นึก รู้คิด แต่ไม่รู้ดีไม่รู้ชั่ว นี่ธรรมชาติ ของจิต ทีนี้จิตดวงนี้จะเกิดรู้ดีรู้ชั่วขึ้นมาได้ต้องอาศัยสติ เราภาวนาจนกระทั่งแทบเป็นแทบตาย จนเอาชีวิตเข้าแลก จุดมุ่งหมายครั้ง สุดท้ายก็คือสติตัวเดียวเท่านั้น
เพราะฉะนั้น เมื่อเรามีสติสัมปชัญญะเข้มแข็ง เรื่องสมาธิ เรื่องฌาน เรื่องญาณ ไม่ต้องไปสนใจ เมื่อเรามีสติรู้ตัวอยู่ จ้องอยู่ที่ จิตของเรา การเพ่งคือฌาน สติเพ่งอยู่ที่จิตคือฌาน ทีนี้จิตรู้อยู่ที่ จิตคือญาณ พอจิตไหวตัวเกิดความคิดอ่านขึ้นมา นั่นคือปัญญา
สติตัวรู้ทันอยู่ทุกขณะจิต นั่นคือวิชชาความรู้แจ้งเห็นจริง มันอาศัยกัน
เพราะฉะนั้น ธรรมะคำสอนของพระพุทธเจ้า ถ้าพูดถึงเรื่องจิตเรื่องใจแล้ว มันลงเอยอันเดียวกัน อริยมรรค ๘ รวมเป็น ๓ คือ ศีล สมาธิ ปัญญา ในเมื่อรวมลงเป็นหนึ่ง คือ สติวินโย สติเป็นผู้นำตลอดเวลา
|